Felietony

Dziwnie kładło się tu słońce w czasie przesilenia. Są zorientowane na osi wschód-zachód. Nikt wcześniej nie widział ich w całej okazałości. Tego typu ślady są najstarszymi znakami cywilizacji w Polsce. Jednocześnie ukrywają najważniejsze osoby najstarszych Kujaw.

Świadomość, że funkcjonuje się w imperium znaków (wykorzystując tytuł książki Barthesa), buduje stopniowo obsesję interpretowania każdej linii, analogii, kontekstów, słów, bryły znaczenia. Jeśli jednak dostrzega się, wchodząc do galerii handlowej, kulturową patynę dziewięciu tysięcy lat, nie można nie sformułować kilku refleksji. Do rzeczy.

Pszenica i wąski strumień na środku pola między Kruszwicą a Strzelnem to za mało, żeby zatrzymać przechodnia. A jednak – gdyby w wirze czasu przenieść się nagle 1000 lat wstecz, zatrzymalibyśmy się na pewno. Właściwie, to zostalibyśmy zatrzymani przez brodatych wojów. Zmienia się oddech – wilgoć znad szerokiej rzeki przeplata się z wonią drewna. Ostrokół imponująco wyrasta z wysokich wałów, kulminując drewnianą wieżą.

Wchodząc na wzniesienie w pobliżu dzisiejszej wsi Stodoły – lokalne uświęcone miejsce epifanii, styku sacrum i profanum – widzieli dymy z osad na terenie dzisiejszych miast: Kruszwicy, Inowrocławia i najbliższego Strzelna.

W czasie burzy nad Inowrocławiem bardziej należałoby mówić, czym jest klatka Faradaya a nie Ezry Pounda, ale zakończenie spotkań Dyskusyjnego Klubu Filmowego w sezonie 2018/2019 skłania ku odczytania metafory tej drugiej. Podczas zbierania pofilmowych refleksji echem odbija się również przedwczorajsza konferencja w sali szkoły muzycznej, poświęcona Stanisławowi Przybyszewskiemu.

"Traktat o malarstwie" autora "Mona Lizy" traktował jak artystyczną Biblię. Bezpośrednio z dziełem mistrza renesansu postanowił zmierzyć się, konserwując kopię "Ostatniej wieczerzy".

Archeolog z inowrocławskiego muzeum – Marcin Woźniak – ma umiejętność poruszenia rzeczywistości wokół znieruchomiałego znaku. Okrążenie wnętrza fary, z kilkoma przystankami przy zabytkach sztuki,wytworzyło arcyciekawą symulację przeszłości.

Dyskusyjny Klub Filmowy przy Kinomaksie w Inowrocławiu zbliża się powoli do zamknięcia trzeciego roku spotkań. Obejrzeliśmy wspólnie i przedyskutowaliśmy około sześćdziesiąt filmów. Bilans "Spotkań z Filmem" w Saloniku Literacko-Artystycznym Biblioteki Głównej w Inowrocławiu to aż dziewięć lat interpretacji i analiz łącznie blisko dwustu filmów! Za tymi liczbami stoi ciekawa tradycja.

Miron Białoszewski w 1975 roku, tuż po powrocie z uzdrowiska w Inowrocławiu do Warszawy, przeprowadził się na ulicę Lizbońską 2. Zamieszkał na dziewiątym piętrze w wieżowcu na nowym osiedlu. Był środek epoki gierkowskiej, zmieniał się krajobraz miast - otorbiały się blokowiskami, zyskiwały kilometry szarych korytarzy i tysiące mieszkań z prefabrykatów.

Kilka dni temu świat zamarł, patrząc na pożar Notre-Dame. Na szczęście przetrwały m.in. wieże i dzwony. Solidarnie zabiły idiofony w wielu miastach Europy. Zamilkły tylko dzwonki w szkołach.

Sztucznego czarnego kruka zamontowano na górze karuzeli. Między nią a strzelnicą (Sport Schiessen) kotłuje się tłum. Inowrocławianie są ubrani odświętnie. Niczym w zaimprowizowanym niedzielnym misterium czerń strojów bije się z bielą. Tak. Głównie czarne madonny.

Wzrok wiernych skupił się na podniesionej hostii. Zdobiony neoromańskimi smokami relikwiarz zadrżał podobnie jak antaby z głowami lwów na drzwiach portalu. Przeszywający nerw wstrząsnął gmachem aż do metalowego kogutka na szpicy.

Po pomniku nagrobnym tego nauczyciela i jego rodziny nie ma śladu. Pamięć o nim okazała się dla kogoś zbyt niewygodna. A może stopień ignorancji wobec nauczycieli był zbyt duży i ślad tej pięknej biografii po prostu zniwelowano? Był jednym z najbardziej znanych nauczycieli w Inowrocławiu drugiej połowy XIX wieku. Nazywał się dr Leon Czaplicki.

W czasie strajku nauczycielskiego rozmowy pedagogów zahaczają często o istotę reformy edukacji. Do rangi mitu urastają zmiany w oświacie Finów. Ten zachwyt jest słuszny i tym bardziej boli tutejsza zaprzepaszczona okazja.

8 kwietnia 2019 roku. Strajku nauczycieli dzień pierwszy. Klasy puste. Władze zlekceważyły filar demokracji i jedną z ważniejszych tradycji budujących polską tożsamość – działająca w XVIII wieku Komisja Edukacji Narodowej powołała stan nauczycielski, zapewniając mu dobrą pozycję materialną i społeczną.