Jak sprawdzić, czy ktoś wziął na mnie pożyczkę?

W 2018 roku doszło do wyłudzenia 5400 zobowiązań finansowych w firmach pożyczkowych. Oszuści kredytowi wyłudzili produkty na łączną kwotę 361 mln zł. Osoby, których celem jest sprawdzenie, czy ktoś wziął na nie pożyczkę lub kredyt, powinny regularnie poddawać analizie dane na swój temat znajdujące się w rejestrach dłużników. Dodatkowo, mogą zdecydować się na korzystanie z Alertów BIK.

System Dokumenty Zastrzeżone - bezpieczeństwo danych

Zgodnie ze statystykami udostępnionymi przez System Międzybankowej Informacji Gospodarczej, w 2018 roku Polacy zastrzegli ponad 150 700 dokumentów tożsamości, paszportów oraz prawo jazdy. System Dokumenty Zastrzeżone podczas 11 lat działalności nie odnotował tak wysokiej liczby zastrzeżonych dokumentów. W ubiegłym roku oszuści próbowali wyłudzić zobowiązania finansowe w 5400 firmach pożyczkowych na łączną kwotę 361 mln zł.

Jak sprawdzić, czy ktoś nie wziął na mnie pożyczki?

Osoba, która podejrzewa, że ktoś zaciągnął na nią pożyczkę, na przykład pod postacią pożyczki na raty bez zaświadczeń, powinna cyklicznie sprawdzać swoją obecność w następujących rejestrach dłużników:

• BIG,
• KRD,
• BIK,
• BIG InfoMonitor,
• ERIF.

Sprawdzenie danych w bazach informacji gospodarczej (na przykład w BIG InfoMonitor) dotyczących swojej osoby wiąże się z zarejestrowaniem w rejestrze. Założenie konta jest bezpłatne. Pozwala osobie zainteresowanej na okresowe pobieranie Raportów. Jeżeli dany podmiot podejrzewa, iż stał się ofiarą oszustwa kredytowego, może dokonać weryfikacji danych na przykład w Biurze Informacji Kredytowej.

Jednorazowe sprawdzenie informacji w BIK-u jest możliwe dzięki pakietowi próbnemu. To opcja, która pozwala na miesięczny dostęp do raportu o zaciągniętych zobowiązaniach finansowych. Pakiet próbny to koszt 1,23 zł. W czasie jego trwania istnieje również możliwość wykupienia dodatkowych pakietów.

Na stałe monitorowanie swojej sytuacji kredytowej pozwala z kolei pakiet pełny. Jego koszt wynosi 79 zł. Osoba, która decyduje się na taką opcję, może pobrać informacje o dotychczasowych zobowiązaniach raz na 4 miesiące. Pakiet pełny jest ważny przez 12 miesięcy.

Alerty BIK - dodatkowe bezpieczeństwo

Osoba, której zależy na zachowaniu bezpieczeństwa, może skorzystać z kolejnej opcji dostępnej w ofercie Biura Informacji Kredytowej, czyli z Alertu BIK. Jeżeli w BIK-u pojawi się informacja o tym, iż ktoś próbował zaciągnąć chwilówkę, pożyczkę ratalną czy kredyt na daną osobę, to zostanie ona natychmiast o tym poinformowana przy pomocy wiadomości sms lub email.

Alerty BIK pozwalają również na monitorowanie regulowanych przez daną osobę zobowiązań finansowych. Jeżeli nie spłaci ona raty w terminie, zostanie o tym poinformowana. Z Alertów BIK można korzystać 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu.

Jak się zabezpieczyć przed wyłudzeniem pożyczki?

Jeżeli dana osoba zgubiła dowód osobisty, paszport czy prawo jazdy bądź któryś z dokumentów został jej skradziony, powinna zabezpieczyć się wówczas przed wyłudzeniem pożyczki na jej dane. W jaki sposób tego dokonać?

Należy natychmiast złożyć zawiadomienie na policji o skradzionym dokumencie tożsamości. W następnej kolejności konieczne jest zastrzeżenie dokumentów w instytucji bankowej (System Dokumenty Zastrzeżone). Z tego systemu korzystają nie tylko wszystkie banki w Polsce, ale również firmy pożyczkowe i inne instytucje finansowe. Jeżeli dokumenty zostaną zastrzeżone, nie dojdzie do oszustwa kredytowego.

Zastrzeżenie skradzionych lub zgubionych dokumentów jest jednoznaczne z powiadomieniem o ich utracie wszystkich banków, firm pożyczkowych oraz innych podmiotów finansowych zaliczających się do Systemu Dokumenty Zastrzeżone.

Co zrobić, gdy ktoś wziął na mnie pożyczkę?

Co należy zrobić w sytuacji, gdy doszło już do wyłudzenia pożyczki? Pierwszym krokiem jest zgłoszenie tego faktu na policję bądź do prokuratury. W następnej kolejności należy napisać odwołanie do pożyczkodawcy. W dokumencie konieczne jest zamieszczenie informacji o skradzionym lub zgubionym dowodzie. Niezbędne będzie również dołączenie potwierdzenia jego utraty wydanego przez komendę czy na przykład urząd gminy.

Osoba, na którą została wyłudzona pożyczka, może również dowieść w firmie pożyczkowej czy banku, iż opłata weryfikacyjna wymagana podczas procesu weryfikacyjnego, nie została dokonana z jej konta. Instytucja finansowa może powołać grafologa, który porówna podpis danej osoby z podpisem podmiotu, który dopuścił się oszustwa kredytowego.

W jaki sposób chronić dane z dowodu osobistego?

Ochrona danych z dowodu tożsamości jest niezwykle ważnym aspektem, który może mieć duży wpływ na zapobieganie oszustwom kredytowym. W jaki sposób chronić dane?

• nie należy zostawiać dowodu w wypożyczalniach jako zastaw,
• nie wolno wysyłać skanu dowodu ani spisanych z niego danych,
• nie należy przekazywać informacji o danych z dowodu osobistego na Infolinii,
• nie wolno wyrzucać starych dokumentów bez ich wcześniejszego zniszczenia,
• nie wolno pokazywać dokumentów osobom, które się nie wylegitymowały.

Nie wolno wysyłać skanów dowodów na oferty handlowe czy rekrutacyjne bądź rzekome emaile otrzymywane od banków czy operatorów komórkowych. Policjant, funkcjonariusz straży miejskiej lub kontroler biletów jest zobowiązany do przedstawienia legitymacji świadczącej o wykonywanym zawodzie.

Oszustwo finansowe jest karane

Osoba, która wyłudziła pożyczkę na czyjeś dane, dopuściła się popełnienia przestępstwa. Kradzież tożsamości jest kwalifikowana przez przepisy prawne jako oszustwo kredytowe. Zostało ono dokładnie określone w art. 297 Kodeksu karnego:

§ 1. Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Wyłudzenie pożyczki na czyjeś dane może zostać również potraktowane jako oszustwo zwykłe polegające na niekorzystnym dysponowaniu cudzym mieniem. Zostało ono określone przez przepisy prawne zawarte w art. 288 Kodeksu karnego:

§ 1. Kto cudzą rzecz niszczy, uszkadza lub czyni niezdatną do użytku, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. § 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.