PORADA PRAWNA: Problem ze zgodą na widzenie

Czas na kolejną poradę prawną. Na pytanie Internautki odpowiada adwokat Łukasz Popławski.

Pytanie: Mój mąż został tymczasowo aresztowany do sprawy rozboju. Starałam się o widzenie, jednak Prokurator prowadzący sprawę wydał zarządzenie odmawiające wyrażenia zgody na widzenie. Co mogę w takiej sytuacji zrobić?

Tymczasowe aresztowanie

Wykonanie tymczasowego aresztowania służy realizacji celów, dla których ten środek zastosowano, a w szczególności zabezpieczeniu prawidłowego toku postępowania karnego. Tak zwane środki zapobiegawcze, w tym tymczasowe aresztowanie można stosować tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo popełnienia przez daną osobę przestępstwa. Jednocześnie zaistnieć musi chociażby jedna z tak zwanych przesłanek szczególnych tj.: uzasadniona obawa ucieczki lub ukrycia się oskarżonego, zwłaszcza wtedy, gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu; uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne lub jeżeli oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sąd pierwszej instancji skazał go na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata, potrzeba zastosowania tymczasowego aresztowania w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania może być uzasadniona grożącą oskarżonemu surową karą. Środek zapobiegawczy można wyjątkowo zastosować także wtedy, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony, któremu zarzucono popełnienie zbrodni lub umyślnego występku, popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził.

Sytuacja tymczasowo aresztowanego

Zasady wykonywania tymczasowego aresztowania oraz uprawnienia oraz obowiązki tymczasowo aresztowanych opisane są w kodeksie karnym wykonawczym. Zgodnie z tym aktem prawnym: tymczasowo aresztowany może uzyskać widzenie po wydaniu zarządzenia o zgodzie na widzenie przez organ, do którego dyspozycji pozostaje. Tymczasowo aresztowany, ma prawo do co najmniej jednego widzenia w miesiącu z osobą najbliższą. Osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu.

Odmowa wyrażenia zgody na widzenie

Odmowa wyrażenia zgody na widzenie, może nastąpić wyłącznie wtedy, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że widzenie zostanie wykorzystane w celu bezprawnego utrudnienia postępowania karnego lub do popełnienia przestępstwa, w szczególności podżegania do przestępstwa. W przypadku wydania zarządzenia odmawiającego, jak to ma miejsce w Pani przypadku, przysługuje zażalenie do sądu, do którego dyspozycji pozostaje tymczasowo aresztowany,- natomiast gdy zarządzenie takie wydał Prokurator,- zażalenie rozpoznaje prokurator nadrzędny tj. Prokurator kierujący jednostką organizacyjną prokuratury wyższego stopnia, a także Prokurator tej jednostki. Oznacza to, że zażalenie na zarządzenie Prokuratora Rejonowego rozpoznawać będzie Prokurator Okręgowy. Często zdarza się, że Prokuratorzy odmawiają wyrażenia zgody na widzenie wskazując na fakt początkowego etapu postępowania i gromadzenia materiału dowodowego. Nie jest to postępowanie właściwe, gdyż użycie w treści analizowanego przepisu wyrażeń "wyłącznie wtedy" oznacza, że sytuacje w nim nie wskazane nie mogą stanowić podstawy odmowy wyrażenia zgody na widzenie. Mogą je uzasadniać jedynie powody wskazane na wstępie,- to jest uzasadniona obawa wykorzystania widzenia w celu bezprawnego utrudnienia postępowania karnego lub do popełnienia przestępstwa.