Mięśniaki macicy — jakie są objawy i jakie metody leczenia są dostępne?

Mięśniaki macicy to łagodne, nienabłonkowe guzy, które pojawiają się w okolicy narządu rodnego. Choć zwykle nie są groźne dla zdrowia, to mogą powodować nieprzyjemne objawy, które wpływają na spadek komfortu życia kobiety. Jak rozpoznać mięśniaki macicy oraz jakimi metodami można je leczyć?

Czym są mięśniaki macicy?

Mięśniaki macicy, znane również jako włókniaki, to łagodne guzy mięśniowe, które rozwijają się w okolicy macicy. Są one najczęstszymi guzami tego obszaru i występują u około 20-30% kobiet w wieku reprodukcyjnym oraz 70% kobiet w okresie menopauzalnym.

Mięśniaki macicy mogą rozwijać się w różnych częściach macicy, na przykład wewnątrz jamy macicy, w ścianie macicy lub na zewnątrz. W zależności od ich lokalizacji wyróżnia się mięśniaki śródścienne, podsurowicówkowe lub podśluzówkowe. Mogą mieć różne rozmiary i kształty — od kilku milimetrowych, pojedynczych guzków do dużych, wieloogniskowych guzów.

Większość mięśniaków macicy przyjmuje niezłośliwą formę nowotworu, nie przekształca się i nie powoduje powikłań. Jednakże, w niektórych przypadkach mogą im towarzyszyć objawy, takie jak silne krwawienia miesiączkowe, bóle brzucha, bóle podczas stosunku, bóle pleców, a nawet problemy z zajściem w ciążę.

Przyczyny powstawania mięśniaków macicy

Mięśniaki macicy są łagodnymi guzami powstającymi z mięśni gładkich macicy. Choć ich dokładna przyczyna nie jest do końca znana, to istnieje kilka czynników, które mogą wpłynąć na ich powstawanie. Do najważniejszych przyczyn powstawania mięśniaków macicy zalicza się:

• zmiany hormonalne — mięśniaki macicy rozwijają się zazwyczaj w okresie rozrodczym, a ich wzrost jest stymulowany przez estrogeny i progesteron. W wyniku zwiększonego stężenia hormonów płciowych w organizmie podczas każdego cyklu miesiączkowego może dojść do niekontrolowanego wzrostu komórek mięśniowych macicy, co z kolei prowadzi do powstania mięśniaków.
• genetyka – jak się okazuje, w przypadku mięśniaków macicy, istnieje pewne obciążenie genetyczne, które może wpływać na ich powstawanie. Kobiety, u których w rodzinie były przypadki pojawienia się guzów, są bardziej narażone na ich wystąpienie.
• inne czynniki ryzyka – tutaj można wymienić wiek (mięśniaki macicy występują zwykle u kobiet w wieku 30-40 lat), bezpłodność, nadwagę, otyłość, cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia pracy tarczycy, palenie tytoniu.

Na powstawanie mięśniaków macicy mogą wpłynąć również różnego rodzaju urazy macicy, endometrioza lub choroby zapalne miednicy mniejszej. Ryzyko zwiększa nieprawidłowa, nisko odżywcza dieta, niezdrowy styl życia oraz ekspozycja na szkodliwe substancje chemiczne, takie jak dioksyny i PCB.

Jakie objawy powinny Cię zaniepokoić?

Mięśniaki macicy to guzy, które mogą nie dawać żadnych objawów, ale w przypadku niektórych kobiet wiążą się z nieprzyjemnymi dolegliwościami. Co powinno zwrócić naszą uwagę? Przede wszystkim odbiegające od normy, obfite i bolesne miesiączki. Mięśniaki macicy mogą wpływać na zwiększoną intensywność krwawienia, powodować bóle brzucha i plamienia międzymiesiączkowe.

W przypadku mięśniaków macicy rosnących w pobliżu pęcherza moczowego kobiety mogą odczuwać trudności w oddawaniu moczu lub cierpieć na częstomocz.

Warto jednak pamiętać, że objawy są zazwyczaj dość zróżnicowane i nie każda kobieta odczuwa je w taki sam sposób. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących, odbiegających od normy objawów, zawsze warto skonsultować się z ginekologiem.

Metody leczenia mięśniaków macicy

Wybór odpowiedniej metody leczenia mięśniaków macicy powinien być zawsze dokonywany indywidualnie przez lekarza, po dokładnym zbadaniu pacjentki. Postępowanie uzależnione jest od wielkości i lokalizacji guzków, wieku i ogólnego stanu zdrowia kobiety oraz jej planów dotyczących przyszłych ciąż. W niektórych przypadkach mięśniaki macicy nie wymagają leczenia. Jednak, gdy jest ono konieczne, może przybrać kilka form:

1. Farmakoterapia — w przypadku mniejszych mięśniaków, lekarz może zalecić stosowanie doustnej antykoncepcji, która zmniejsza objawy związane z mięśniakami. W przypadku większych mięśniaków stosuje się leki hamujące produkcję hormonów przez jajniki, przyczyniając się do zmniejszenia mięśniaków.
2. Leczenie operacyjne — w przypadku rozległych mięśniaków lub rosnących w nieodpowiednim miejscu, operacja może okazać się konieczna. W zależności od sytuacji lekarz może zalecić usunięcie pojedynczych mięśniaków, a w skrajnych przypadkach całej macicy.
3. Terapia nieinwazyjna — w przypadku mniejszych mięśniaków lub u kobiet, które nie chcą poddawać się operacji, możliwe jest zastosowanie nieinwazyjnych metod leczenia, takich jak embolizacja tętnic macicznych.