Śmierć bliskiej osoby to moment, w którym rodzina musi nie tylko zmierzyć się z żałobą, ale też zadbać o wiele praktycznych spraw. Jedną z nich jest poinformowanie rodziny, przyjaciół, znajomych, sąsiadów czy współpracowników o dacie i miejscu pogrzebu. Służą temu dwa najczęściej stosowane sposoby: nekrolog i klepsydra. Choć obie formy mają wspólny cel, różnią się nieco formą, miejscem publikacji i stylem.

Warto wiedzieć, jak je przygotować, jakie informacje powinny się w nich znaleźć, a także czego unikać. Poniższy poradnik przedstawia tradycję, zasady i praktyczne wskazówki dotyczące redagowania nekrologów i klepsydr.

1. Czym jest nekrolog?

Nekrolog to ogłoszenie o śmierci, publikowane w prasie, internecie lub w formie elektronicznej na stronach zakładów pogrzebowych. Może być krótki i rzeczowy albo dłuższy, z elementami wspomnienia.

Funkcje nekrologu:

• informacyjna – zawiera dane o zmarłym i szczegóły ceremonii,

• wspomnieniowa – podkreśla cechy charakteru, dokonania, relacje rodzinne,

• społeczna – stanowi oficjalne zawiadomienie dla szerszego grona osób.

2. Czym jest klepsydra?

Klepsydra to tradycyjna forma zawiadomienia o pogrzebie, drukowana i rozwieszana w miejscach publicznych: na tablicach ogłoszeń, drzwiach kościoła, bramie cmentarza, czasem w miejscu zamieszkania zmarłego.

Charakteryzuje się prostotą – zawiera podstawowe informacje:

• imię i nazwisko zmarłego,

• datę śmierci,

• datę, godzinę i miejsce pogrzebu,

• formułę zapraszającą do udziału w ceremonii.

3. Historia nekrologów i klepsydr

• Nekrologi prasowe pojawiły się w XIX wieku, kiedy gazety zaczęły pełnić rolę medium informacyjnego i społecznego. Z czasem stały się też formą oddania hołdu osobom zasłużonym.

• Klepsydry znane są od wieków – ich nazwa pochodzi od klepsydry, zegara piaskowego, symbolizującego upływ czasu. Wieszano je na drzwiach domów, by poinformować sąsiadów i przechodniów.

Dziś obie formy nadal funkcjonują, a w erze internetu dochodzi jeszcze wersja cyfrowa – nekrologi na portalach społecznościowych czy stronach zakładów pogrzebowych.

4. Elementy, które muszą się znaleźć

Niezależnie od formy, nekrolog czy klepsydra powinny zawierać podstawowe informacje:

1. Imię i nazwisko zmarłego (często z tytułami, np. dr, prof., ks.).

2. Data śmierci.

3. Wiek zmarłego (opcjonalnie).

4. Relacje rodzinne – np. „ukochany mąż, ojciec, dziadek”.

5. Data, godzina i miejsce ceremonii pogrzebowej.

6. Formuła zaproszenia – np. „zawiadamia pogrążona w żałobie rodzina”.

W nekrologach dłuższych można też dodać:

• cytat (biblijny, literacki),

• podziękowanie dla lekarzy, opiekunów, przyjaciół,

• informację o mszy św. za duszę zmarłego.

5. Jak napisać nekrolog – krok po kroku

1. Rozpocznij od formuły:

   • „Z głębokim żalem zawiadamiamy…”

   • „Z bólem serca informujemy…”

   • „Odszedł od nas…”

2. Podaj dane zmarłego:

   • pełne imię i nazwisko,

   • ewentualnie funkcje, stopień naukowy, zasługi.

3. Dodaj informację o śmierci:

   • data i wiek,

   • czasem krótka przyczyna („po długiej chorobie”).

4. Wskaż relacje rodzinne:

   • „ukochany mąż, ojciec, dziadek”.

5. Podaj szczegóły ceremonii:

   • data, godzina, kościół/kaplica, miejsce pochówku.

6. Zakończ formułą zaproszenia:

   • „Pogrążona w żałobie rodzina”.

6. Jak napisać klepsydrę

Klepsydra powinna być jeszcze bardziej zwięzła:

• Na górze często widnieje krzyż lub symbol religijny.

• Tekst zaczyna się od formuły: „Z żalem zawiadamiamy, że dnia… odszedł…”.

• Następnie imię i nazwisko, wiek.

• Informacja o pogrzebie – „Msza święta odbędzie się…”, „Pochówek nastąpi…”.

• Na dole – „Rodzina”.

Przykład:
Z głębokim smutkiem zawiadamiamy, że dnia 15 sierpnia zmarł śp. Jan Kowalski, przeżywszy 82 lata. Msza święta żałobna odprawiona zostanie dnia 19 sierpnia o godz. 13.00 w kościele pw. św. Mikołaja w Inowrocławiu. Po czym nastąpi złożenie do grobu na cmentarzu parafialnym. Pogrążona w żałobie rodzina.

7. Styl i język

W nekrologach i klepsydrach obowiązuje język prosty, pełen szacunku i powagi. Nie stosuje się żartów, ironii czy potocznych zwrotów. Najczęściej używane są formuły tradycyjne, które ułatwiają zachowanie godności.

Popularne są cytaty biblijne:

• „Ja jestem zmartwychwstanie i życie” (J 11,25),

• „Pokój Jego duszy”.

8. Najczęstsze błędy

• brak daty lub godziny pogrzebu,

• literówki w nazwisku zmarłego,

• zbyt długi, rozwlekły tekst,

• umieszczenie zbyt wielu szczegółów prywatnych,

• niedopasowanie stylu do charakteru uroczystości.

9. Koszty i miejsca publikacji

• Klepsydry – drukowane są zwykle w zakładach pogrzebowych, koszt od kilku do kilkudziesięciu złotych za komplet.

• Nekrologi prasowe – cena zależy od długości i gazety, waha się od 200 do nawet kilku tysięcy złotych.

• Internet – publikacje na stronach zakładów pogrzebowych często są darmowe, w serwisach ogólnopolskich płatne.

10. Nowoczesne formy

Coraz popularniejsze są nekrologi internetowe – strony pamięci, gdzie rodzina i znajomi mogą zapalić „wirtualną świeczkę”, wpisać wspomnienie, dodać zdjęcia. Media społecznościowe także stają się miejscem publikacji zawiadomień o śmierci.

11. Wzory do wykorzystania

Wzór nekrologu klasycznego:

„Z głębokim żalem zawiadamiamy, że dnia … zmarł nasz ukochany mąż, ojciec i dziadek Jan Kowalski, przeżywszy 78 lat. Msza święta żałobna odbędzie się dnia … o godz. … w kościele pw. …, po czym nastąpi pochówek na cmentarzu parafialnym. Pogrążona w smutku rodzina.”

Wzór klepsydry:

„Z żalem zawiadamiamy, że dnia … odszedł od nas śp. Jan Kowalski. Msza święta odbędzie się dnia … o godz. … w kościele pw. … w …, po czym nastąpi złożenie ciała na cmentarzu … . Rodzina.”

Podsumowanie

Nekrolog i klepsydra to nie tylko informacje praktyczne – to również gest szacunku wobec zmarłego i zaproszenie społeczności do wspólnego pożegnania. Ich forma może być prosta, ale powinna być staranna i wolna od błędów. Dobrze przygotowany nekrolog czy klepsydra pozwala uniknąć nieporozumień, a jednocześnie podkreśla wagę uroczystości.

[ZT]51417[/ZT]