Daj bliskim chwilę,
którą zapamiętają
którą zapamiętają
Tabernakulum to miejsce, w którym po zakończeniu liturgii Eucharystii przechowuje się konsekrowane hostie, czyli Ciało Chrystusa. Jego obecność w świątyni umożliwia wiernym adorację i modlitwę w obecności Jezusa, a także zapewnia dostępność Komunii Świętej dla chorych i nieobecnych podczas Mszy. Kościół od wieków podkreśla, że obecność tabernakulum nie jest tylko praktyczna, lecz ma głęboki wymiar duchowy i sakralny. To przestrzeń ciszy i skupienia. Jego światło – wieczna lampka – wskazuje miejsce przechowywania Najświętszego Sakramentu, zapraszając do osobistej modlitwy.
Początki przechowywania Eucharystii sięgają pierwszych wieków chrześcijaństwa, kiedy to konsekrowane hostie trzymano w domach lub specjalnych naczyniach z uwagi na prześladowania. Dopiero w średniowieczu ukształtowała się forma stałego miejsca w świątyni – tabernakulum – jako szafki umieszczonej na ołtarzu lub w jego pobliżu. Z czasem forma ta ewoluowała: od prostych skrzynek po bogato zdobione, często pozłacane konstrukcje symbolizujące niebiańską chwałę. W okresie baroku tabernakula stawały się centralnym punktem ołtarza, a ich artystyczna forma podkreślała majestat przechowywanej Tajemnicy. W ofercie dla parafii i wspólnot zakonnych dostępne są różnorodne Tabernakula o wysokiej jakości wykonania, łączące funkcjonalność z głębokim przekazem symbolicznym.
Tabernakulum nie jest jedynie miejscem przechowywania – stanowi wyraz wiary w realną, eucharystyczną obecność Chrystusa. To widzialny znak niewidzialnej obecności Boga w Kościele. W jego formie i lokalizacji zawarte są liczne symbole: drzwi z motywem winorośli lub Baranka, złote wykończenia, a także centralne usytuowanie na ołtarzu przypominają o Boskiej chwale i ofierze Zbawiciela. Wnętrze tabernakulum, zwykle wyścielone cennym materiałem, stanowi „święte świętych” nowego Przymierza. Nieprzypadkowo jego nazwa pochodzi od łacińskiego „tabernaculum” – namiot, co przywołuje starotestamentowy Namiot Spotkania, gdzie Bóg przebywał pośród ludu. Chrystus obecny w Eucharystii kontynuuje tę obecność w sposób jeszcze pełniejszy i bliższy człowiekowi.
Zgodnie z przepisami liturgicznymi tabernakulum powinno być umieszczone w miejscu godnym, widocznym i sprzyjającym modlitwie. Może znajdować się na głównym ołtarzu – co spotykane jest zwłaszcza w starszych kościołach – lub w osobnej kaplicy adoracji. Kaplica z tabernakulum umożliwia skupienie i indywidualną modlitwę poza godzinami liturgii, natomiast lokalizacja w prezbiterium podkreśla centralność Eucharystii w życiu wspólnoty.
Kościół szczegółowo reguluje kwestie związane z tabernakulum, by zapewnić jego odpowiednie wykorzystanie i szacunek wobec Najświętszego Sakramentu. W Instrukcji Redemptionis Sacramentum oraz Ogólnym Wprowadzeniu do Mszału Rzymskiego określono m.in. materiały, z jakich powinno być wykonane (solidne, nieprzezroczyste, trudne do otwarcia przez osoby niepowołane), a także sposób zamykania i zabezpieczenia. Wnętrze powinno być wyścielone tkaniną, a w jego pobliżu ma palić się wieczna lampka, informująca o obecności konsekrowanych hostii. Tabernakulum powinno być zawsze czyste, zadbane i otoczone należytym szacunkiem.
Tabernakulum to nie tylko praktyczny element liturgii, ale głęboki znak teologiczny. Jego obecność przypomina wiernym o tajemnicy Eucharystii i realnej obecności Chrystusa. Dobrze zaprojektowane i godnie umiejscowione tabernakulum wspiera modlitwę, skupienie i duchowe życie wspólnoty.
