To ona stworzyła Izbę Kasprowiczowską. Wspomnienie o siostrze piewcy Kujaw

Tekst i zdjęcia: Joanna Smolak

Szymborze to miejsce, gdzie w 1860 roku urodził się najwybitniejszy poeta Kujaw Jan Kasprowicz. Należy pamiętać, że w tejże dzielnicy Inowrocławia po dzień dzisiejszy żyją krewni wielkiego poety z rodów: Antczaków, Kloftów oraz Roliradów.

Anna Rolirad (1870 –1947) to o 10 lat młodsza siostra Jana Kasprowicza. Nie znała dobrze swojego brata, gdyż opuścił on Kujawy kiedy była dzieckiem. Później spotkali się tylko cztery razy podczas wizyt wieszcza w Szymborzu ( w 1910 roku, 1921 roku, oraz 1923 w styczniu i czerwcu).

W 1927 roku Anna założyła Izbę Kasprowiczowską, którą otworzyła w swoim domu przy ulicy Wielkopolskiej 11. Budynek ten jednak nie jest domem, w którym urodził się Jan Kasprowicz, jak błędnie wskazuje wmurowana przez Akademickie Koło Kujawian UAM w Poznaniu, tablica pamiątkowa. Dom, w którym urodził się poeta spłonął w 1916 roku, a budynek mieszkalny Anny zbudowano w 1919 roku. W tym samym czasie postawiono dom przy ulicy Wielkopolskiej 9 dla drugiej siostry piewcy Kujaw, Franciszki Antczakowej. Oba powstały po śmierci rodziców należących do Kloftów. Budowę domów sfinansował Jan Kasprowicz. Był to rodzaj podziękowania dla rodziny, która wspierała go pieniężnie podczas długiego okresu nauki.

Dom przy Wielkopolskiej 11 jest od 1976 roku własnością Muzeum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu. Mieści się tutaj Oddział Dom Rodziny Jana Kasprowicza. W okresie wiosenno-letnim rok rocznie podziwiać można ekspozycję sztuki ludowej w tym: strój kujawski, drewniane rzeźby czy obrazy. Budynek ten wpisany jest przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków do rejestru zabytków (A/313/1 z dnia 15 maja 1992 roku).

Odwiedzając Szymborze warto wybrać się na cmentarz katolicki przy ulicy Wielkopolskiej 31. To tutaj spoczywa Anna wraz ze swoim mężem, wywodzącym się z Turzan Mikołajem Roliradem. Nagrobek znajduje się tuż przy wejściu na cmentarz po lewej stronie. Wykonany jest z lastryka, a na płycie nagrobnej umieszczona jest granitowa tablica upamiętniająca założycielkę Izby Kasprowiczowskiej oraz jej małżonka.
W 2002 roku z inicjatywy Samorządu Mieszkańców Dzielnicy Szymborze postawiono nowy nagrobek. Pomysł ten zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu władz miejskich, a wykonawcą nagrobka był Zbigniew Rolirad, mistrz kamieniarstwa z Szymborza. Uroczyste odsłonięcie miało miejsce 2 września tegoż samego roku.

[ZT]12833[/ZT]

[KONKURS]1002[/KONKURS]